
Myanmar ram ah State Administration Council (SAC) nih uknak a lak hnu thla 5 chung ah National Unity Government (NUG) hi nifatin ti ngawt in online in meeting an thu peng ve. Cu tik ah ramdang hna nih zeitluk in dah NUG hi phunglut cozah ah a pom cang timi zoh hna usih. Ramleng hna nih NUG hi phunglut cozah (Legitimate Government) ah an pom thlu te lai maw timi hi Myanmar ram mipi nih theih duh bik mi a si. Hluttaw term khat a dih i cozah thar a kai tik ramleng nih phung ning in cohlanak a herh tuk theng lo. Asinain, nihin Myanmar ram bantuk uknak chut tu cozah le dothlennak a tuahtu cozah tiin ramkhat ah cozah pahnih a um ahcun ramdang hna nih phung lut cozah ah cohlannak ( recognition of government) hi a biapi taktak.

Ram pakhat i cozah thar cohlannak hi expess recognition timi le tacit recognition tiin phun hnih in a um. Express recognition ahhin phun li in kan then than khawh.
1nak cu cozah thar hi phunglut cozah ah cohlan mi a si i, pehtlaihnak tha tein kan ngei lai, tiah phung ning tein cakuat a si.
2nak cu cozah thar hna i minister hna he ton biaruahnak ngeih kha a si.
3nak cu cozah thar he hnatlak tinak minthut ti a si.
4nak cu cozah thar he hnatlak tinak cathanh (Joint Statement) chuah ti a si.
A cung i langhter mi phun li chung in pakhat khat in ram cozah pakhat nih cozah thar a pehtlaih ahcun Express recognition timi in a cohlannak a langhter ti khawh a si.
Tacit Recognition timi cu direct in cohlannak langhter lo in indirect in phung lut cozah ah cohlannak langhter mi kha a si. Cozah thar he a lamkip riantuan ti duhnak, ram khat le ramkhat pehtlaihnak ah kha cozah i tuanvo ngei mi he pehtlaihnak tuah le ramhnih hnatlak tinak bilateral cahren tuah tti tibantuk kha Tacit Recognition timi cu asi.
Ram tampi hna nih Myanmar ram chung i, cozah pahnih cung ah phunglut cozah sinak caah an cohlannak an langhter ning vun zoh usih.
• June 23 ah tuah mi France ram i upadi sertu bu Hluttaw meeting ah CRPH a sawm.
• • June 24 ah CRPH le Australia Hluttaw palai hna ton biaruahnak an ngei.
• June 25 ah NUG le Spain ramdang lei minister zung in Deputy minister ton biaruahnak an ngei.
• • May 28 ah NUG le Japan Hluttaw palai hna nih Joint Statement an chuah ti.
• May 24 ah NUG nih a thim mi cozah hna cu Czech Republic cozah nih phung ning tein kan cohlan tiah an thanh.
Cu pin ah NUG nih a hal mi thil pawl cung ramkip fonh bu hna nih an cohlan i tuahsernak zong an langhternak tete a um rih. Cu pawl cu:
• Vawlei cung nuhrin covo bu a si nih a voi 47nak assembly ah a chuah pi ding mi Universal Periodic Review cu NUG nih a hal ning in a voi 48nak ah chuah pi ding in a thial.
• • July thla ah tuah ding mi Ramkheel kong ceihkhan nakding forum ah chuah pi ding mi “Rampi huap ram mi duhnak zohthannak timi cathluan” zong NUG nih a hal bantuk in hnu deuh ah an thial.
Kam khat lei in SAC phu cung ah ram tampi hna nih Collective Non recognition an tuah i, chawlehthalnak vialte ah phih dih an timh. Cu hna cu:
• Avoi 74nak Vawleipi Ngandamnak kong ton biaruahnak ah SAC cu meeting kainak nawl an pe lo.
• • UN i eidin le cinthlaknak kong phu i, a voi 42nak assembly ah SAC cu telnak nawl an pe lo.
• A voi 109nak Ramkip riantuantu hna tonnak assembly zong ah SAC cu telnak nawl an pe hna lo.
• • UN i nuhrin covo kong ceihhmainak a voi 47nak council meeting zong ah SAC an tel ter hna lo.
• June thla 18 ah tuah mi UN General Assembly ah Myanmar ram kong biakhiahnak ah lungtlin pitu mee 119, dohkalh tu mee 1 le karlak um mee 36 in biakhiahnak an tuah.
• Hi chung ah hin SAC nih ramkip nih phunglut cozah ah cohlannak caah ai zuam len ve. Cu hna cu:
• • Indonesia ram Jarkata khua ah April 24 ah tuah mi ASEAN Summit ah SAC hruaitu Min Aung Hlaing cu meeting a va kai.
• Russia ram ah tuah mi Ramkip humhimnak kong ceihkhannak ah a kal i, Russia ram humhimnak lei minister he tonnak a ngei. Hi khualam ah hin Min Aung Hlaing nih Russia President Putin tong kho lo in humhimnak minister he lawng an i tong kho.

Kan bia kan vun fun a si ahcun NUG nih ramkip nih phunglut cozah ah cohlannak a hmuh chin lengmang lio ah SAC nih ramkip nih ser mi zulhphung le nuhrin covo a buar peng caah ram tampi nih SAC cozah cohlan ding a har chin thluahmah. Myanmar ram chung ah ram mi cozah riantuan tu tampi nih Civil Disobedient Movement (CDM) ah an lut hna. Tu chun ni tiang ah siangsangrun tampi, sianghleirun tampi le rampi chawlehthalnak tam pi a kal kho lo. Asinain, Palek zung hna le Uknak zung lei ( Administration Departments) tampi cu rian an tuan kho ko rih. SAC nih ramkip nih cozah ah a pom lo lawng a za lo, kam khat lei in NUG cozah zong a cohlan chih ve a hau. Myanmar ram ah cozah pahnih zuamcawh an kal ti lio ah zei deuh hi dah teitu cozah a sit e lai timi cu caan zeimawzat hnu ah a fiang te hnga.
(Hi capar hi Eira, Lucy le Scholly Green hna nih an tial mi kha lai ca in a tlak ning in lehthan mi a si.)
The Hakha Times
Leave a Reply